Nếu bạn đã quyết định sẽ đến đâu, hẳn bạn đã tìm kiếm thông tin về những địa điểm văn hóa, di sản kiến trúc và truyền thống văn hóa của vùng. Nhưng cũng hãy giành thời gian để tới những nơi có hoạt động văn hóa địa phương, những buổi hòa nhạc sẽ giúp cho du khách hiểu thêm về văn hóa và lịch sử địa phương.

 

 

Lên đường

Lên đường vui vẻ

Bạn muốn tranh thủ thời gian để đến thăm càng nhiều nơi càng tốt? Hay bạn thích đi chậm hơn, để tìm hiểu được kỹ về khu vực đó và chiêm ngưỡng phong cảnh? Bạn đi du lịch một mình hay theo nhóm

Những lựa chọn khác nhau sẽ có mức độ ảnh hưởng khác nhau. Vì vậy, khi chọn phương tiện để di chuyển, nơi ăn chốn ở, chúng ta thực ra đang quyết định kết quả của chuyến đi.

Nếu bạn muốn đi du lịch theo phương thức bền vững, bạn cần đưa ra những lựa chọn để giúp cho việc lên kế hoạch. Hãy luôn có những chọn lựa gây ít tác động nhất lên môi trường và cộng đồng nơi điểm đến.

·         Hãy ưu tiên những phương tiện giao thông ít gây ô nhiễm, những nơi có ít khách du lịch hơn, những khách sạn thân thiện với môi trường và thực phẩm tốt cho sức khỏe.

·         Khi đi du lịch, chúng ta dùng sản phẩm và dịch vụ thể hiện quan niệm giá trị của chúng ta. Hãy luôn đặt câu hỏi về tiêu chuẩn sản xuất và tiêu thụ của những hàng hóa và dịch vụ bạn sử dụng để đảm bảo chúng không góp phần gây tác hại tới môi trường.

Phương tiện di chuyển

Bạn có thể đưa ra những lựa chọn phù hợp và có trách nhiệm khi chọn phương tiện di chuyển.

        

Ảnh minh họa. Nguồn: globalsustainabletourism.co

Ô TÔ: Các loại ô tô thường gây ra ô nhiễm, nhưng có thế giảm thiểu tác động bằng cách luôn giữ xe ở trong tình trạng tốt, và giữ tốc độ tiêu tốn ít nhiên liệu. Nếu bạn thuê xe, hãy chọn loại xe hybrid hoặc ô tô nhiên liệu linh hoạt (flex-fuel).

MÁY BAY: Máy bay thải ra môi trường khí CO2, góp phần gây ra hiệu ứng nhà kính. Nhưng nếu nhất thiết phải đi máy bay, có một số cách giảm thiểu tác động. Nếu có thể, hãy tránh tuyến đường có những điểm dừng đỗ vì khi cất cánh và hạ cánh là lúc thải nhiều CO2 nhất. Tránh mang hành lý nặng, vì thêm trọng lượng nghĩa là thêm lượng CO2 thải vào không khí. Hãy tìm các cách để bù đắp lượng phát thải từ các chuyến bay của bạn.     

XE BUÝT: Các phương tiện giao thông công cộng giúp giảm ô nhiễm và số lượng phương tiện lưu thông trên đường. Và có những tuyến xe buýt đi xuyên đất nước.

TÀU THUYỀN: Tại một đất nước nhiều sông ngòi như Brazil, bạn có thể tới nhiều nơi bằng thuyền. Tuy nhiên, có sự khác biệt về tác động gây ô nhiễm giữa tàu nhỏ, vừa và lớn. Hãy chọn loại nào có ít tác động nhất, chủ yếu dựa trên lượng và loại nhiên liệu sử dụng.

XE ĐẠP: Là phương tiện giao thông “xanh” nhất, xe đạp là một lựa chọn rất thích hợp cho những quãng đường ngắn. Đi xe đạp có thể cho bạn kinh nghiệm bổ ích vì nó mang lại sự tự lập, trải nghiệm trong suốt chuyến đi. Bạn có thể đi xe qua những con phố, những đường nhỏ, các cánh rừng hoặc thậm chí trên núi. Dĩ nhiên đạp xe đạp đòi hỏi phải có thể lực và cần cân nhắc tuyến đường, thời tiết, thiết bị và chỗ ở tại các điểm dừng chân.

TÀU HỎA: Mặc dù hệ thống đường sắt chưa phủ khắp tất cả các thành phố ở Brazil, đây vẫn là một

Ảnh minh họa. Nguồn: globalsustainabletourism.com

phương tiện mang tính bền vững cao vì nó tiêu thụ ít năng lượng hơn và gây ô nhiễm ít hơn so với ô tô và máy bay, trong khi lại chở được nhiều người hơn. Đi tàu hỏa sẽ làm tăng niềm hứng thú ngắm cảnh. Hãy tìm trên Internet về những tuyến đường sắt đi qua khu vực bạn muốn tới.

ĐI BỘ: Đi bộ đường dài là cách tuyệt nhất để khám phá và tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên, giúp dễ dàng vào các khu vực hoang dã, thác nước hoặc bãi biển. Tuy nhiên, hãy đi trên những tuyến đường đã có sẵn, tránh tạo ra lối tắt vì có thể gây xói mòn đất hoặc ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan. Và hãy cố để cho khu vực đó trông như thể chưa có người từng đi qua. Không đốt lửa, hái hoa, bẻ cây và không cho động vật ăn.

Bạn sẽ ở đâu?

Dù là kỳ nghỉ hai ngày cuối tuần hay kéo dài cả tuần, hãy đảm bảo chỗ ăn ở của bạn đáp ứng yêu cầu bảo

Ảnh minh họa. Nguồn: globalsustainabletourism.com

vệ môi trường. Điều này tính từ loại vật liệu, phương thức xây dựng đến cách các khách sạn đối xử với các đối tác và tham gia đóng góp cho cộng đồng. Tại một số vùng ở Brazil, bên cạnh khách sạn và nhà trọ, việc ở cùng các gia đình địa phương cũng là một sự lựa chọn hay. Ưu tiên những nơi hoạt động mang tính vững bền, bao gồm hệ thống xử lý rác thải, việc giặt giũ khăn, ga và dùng sản phẩm sản xuất tại địa phương.

Một vài ví dụ về hoạt động “xanh” như:

•       Kết hợp nguyên tắc xã hội và môi trường trong quản lý và đào tạo nhân viên. Các nhân viên nên được đào tạo để hành động theo phương cách bền vững.

•         Giảm tiêu thụ năng lượng gián tiếp bằng cách tiêu thụ các sản phẩm tự nhiên của vùng, đặc biệt là hoa quả và rau xanh.

•      Giảm tác động của các dự án xây dựng bằng cách nhằm vào mục tiêu bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, thảm thực vật và hệ động vật, cân nhắc về khía cạnh văn hóa trong các khâu thiết kế kiến trúc. Việc sử dụng vật liệu xây dựng tự nhiên, kỹ thuật xây dựng ít gây ảnh hưởng tới môi trường và tiêu thụ ít năng lượng là điều tối quan trọng.

•         Kiểm soát và giảm việc sử dụng các chất có hại tới môi trường, như amiăng, CFC, thuốc trừ sâu, vật liệu độc hại, ăn mòn, hóa chất dễ cháy.

•         Sử dụng năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời và năng lượng gió trong quy hoạch các tòa nhà và các công trình mới bất cứ khi nào có thể.

•         Sử dụng nước hợp lý và hiệu quả, ví dụ, hứng nước mưa và sử dụng khi có thể. Hạn chế dùng xà phòng giặt và chọn loại ít gây hại cho môi trường. Chỉ dùng thuốc khử trùng và các loại chất hóa học khác khi thật sự cần thiết.

•         Tránh để rò gỉ nước thải hoặc các chất gây ô nhiễm. Sử dụng tất cả những biện pháp cần thiết để ngăn ô nhiễm âm thanh và hình ảnh.

•         Thực hiện 5 nguyên tắc bảo vệ môi trường:

-         Xem xét lại về thái độ và thói quen của bạn.

-         Từ chối những sản phẩm có hại cho môi trường và cho sức khỏe.

-         Giảm thiểu tạo và xả rác thải

-         Tái sử dụng để kéo dài tuổi thọ của sản phẩm

-         Tái chế sản phẩm, biến chúng thành sản phẩm mới.

Là du khách, bạn nên:

•         Tránh việc sử dụng nước và hóa chất không cần thiết bằng việc dùng khăn

•         Luôn đóng kín cửa sổ và cửa đi khi dùng điều hòa. Chỉ dùng quạt khi cần thiết.

•         Thu gom lại tất cả rác của bạn và phân loại rác tái chế và vật liệu hữu cơ.

•         Dùng túi xách tái sử dụng được thay vì túi ni lông.

•         Tắt đèn và các thiết bị điện khi rời khỏi phòng.

•         Tắt vòi nước trong lúc đánh răng, bạn sẽ chỉ tốn 2 lít nước thay vì 60 lít.

•         Không thu thập cây cỏ, đừng mang về nhà “vật lưu niệm” của môi trường tự nhiên. Hãy để đá, hoa, quả, hạt giống nguyên tại nơi bạn nhìn thấy để người khác cũng được ngắm chúng.

•         Không mua bán động vật hoang dã, thay vào đó hãy quan sát chúng trong môi trường sống tự nhiên.

•         Giúp nâng cao nhận thức của những du khách khác, truyền cho hộ nhận thức tối thiểu về những tác động tới môi trường bất kỳ khi nào có thể.

Ăn uống

Mỗi cộng đồng lại có một truyền thống ẩm thực riêng là một phần của di sản văn hóa nơi đó. Hãy trân trọng ẩm thực địa phương và thử những món ăn truyền thống tại những nơi bạn đến. Hãy chọn những thực phẩm được sản xuất theo phương thức bền vững, không có thuốc trừ sâu và không gây tác hại tới môi trường.

Thử ăn đặc sản địa phương, nhưng hãy:

•         Kiểm tra xem liệu thực đơn có những món có thể gây tác hại đến đa dạng sinh thái và môi trường. Ví dụ, việc lấy lõi thân các cây họ cọ để chế biến thức ăn đang gây ra nạn phá rừng ở nhiều khu vực trong các cánh rừng nhiệt đới ở một số nước.

•         Tránh tiêu thụ thịt hoặc cá nếu điều này dẫn đến khuyến khích việc săn bắn hoặc đánh bắt, đặc biệt trong mùa sinh sản. Ví dụ, đánh bắt ba ba phải phụ thuộc vào mùa và kích cỡ, và việc bắt tôm hùm bị cấm. Việc bắt cá sông cũng phải hợp lý. Luôn kiểm tra xem hải sản từ những ngư dân và nhà sản xuất xem họ có tuân thủ luật môi trường, mùa sinh sản, lượng cá và động vật giáp xác được phép bắt.

•         Bằng việc dùng thực phẩm địa phương, bạn sẽ làm giảm lượng khí CO2 từ hoạt động vận chuyển đồng thời hỗ trợ nông dân và nền kinh tế địa phương.

•         Sử dụng thực phẩm hữu cơ và sản phẩm sản xuất tại địa phương để giúp tạo ra việc làm và nguồn thu nhập cho người dân.

Mỗi nơi một nền văn hóa

Nếu bạn đã quyết định sẽ đến đâu, hẳn bạn đã tìm kiếm thông tin về những địa điểm văn hóa, di sản kiến trúc và truyền thống văn hóa của vùng. Có thể bạn sẽ thích tới thăm những địa điểm mang tính lịch sử như nhà thờ, bảo tàng. Nhưng cũng hãy giành thời gian để tới những nơi có hoạt động văn hóa địa phương, những buổi hòa nhạc sẽ giúp cho du khách hiểu thêm về văn hóa và lịch sử địa phương.

Tìm hiểu nét văn hóa đặc sắc tại Brazil. Nguồn: globalsustainabletourism.com

 

Tìm hiểu thêm về những khía cạnh văn hóa thu hút khách du lịch như:

•         Các khu vực khảo cổ và trung tâm lịch sử thành phố;

•         Đặc sản địa phương;

•         Đồ thủ công mỹ nghệ truyền thống;

•         Các câu chuyện lịch sử, truyền thuyết;

•         Âm nhạc, khiêu vũ, nhà hát, triển lãm;

•         Các chợ và hội chợ truyền thống;

•         Những sự kiện như các buổi tiệc, lễ hội, các lễ kỉ niệm tôn giáo và các sự kiện văn hóa nghệ thuật khác.

Khi tiếp xúc với văn hóa địa phương, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

•         Hãy luôn là chính mình khi nói chuyện với mọi người và trong cách ăn mặc. Tuy nhiên, nếu bạn quyết định tới tham dự một sự kiện văn hóa hoặc tôn giáo, hãy làm theo những nghi thức, tập tục nơi đó. Giữ im lặng khi cần thiết. Cư xử lịch sự và tôn kính khi ở những địa điểm lịch sử, tôn giáo, khảo cổ và tôn trọng văn hóa, lịch sử và truyền thống địa phương.

•         Hãy xin phép khi muốn chụp ảnh, quay phim người khác.

•         Nếu bạn muốn mang về một vật lưu niệm, hãy chọn lựa kĩ càng. Kiểm tra xem đó có phải là đồ thủ công của địa phương và hãy sẵn sàng trả giá cho món đồ đó cao một chút. Nhớ rằng đằng sau mỗi món đồ gốm, gỗ, tre là những kỹ nghệ tinh xảo, đó mới thực sự là thứ bạn mang về nhà.

•         Khi mua đồ thủ công, hãy tìm hiểu về người nghệ nhân sáng tạo ra nó, nguồn cảm hứng sáng tạo và tác động của món đồ đó. Mua trực tiếp từ người làm ra sản phẩm để đảm bảo tiền bạn trả đến tay nghệ nhân chứ không phải người trung gian.

•         Khi mua đồ, đừng chỉ để ý đến giá cả mà hãy nghĩ đến giá trị của đồ vật. Sự thực là, việc mặc cả quá chặt chẽ sẽ khiến người bán khó chịu bởi người nghệ nhân sống bằng việc bán những sản phẩm do mình tạo ra bằng tài nghệ, kĩ năng và rất nhiều thời gian công sức.

Ảnh minh họa. Nguồn: globalsustainabletourism.com

 

Về nhà

Khi trở về nhà sau chuyến đi, chúng ta mang về rất nhiều kỷ niệm. Thật tuyệt khi biết rằng một phần của nơi ta đến thăm đã theo ta về nhà, và dường như ta cũng có sự thay đổi nào đó. Bởi xét cho cùng thì ta đã gặp gỡ rất nhiều người, thăm nhiều nơi và nhìn thấy nhiều thứ. Tất cả sẽ trở thành một phần trong chúng ta. Và sự hiện diện của chúng ta cũng đã để lại những kỷ niệm nơi vừa tới thăm. Như thế, chuyến đi của bạn chưa kết thúc khi bạn lấy đồ ra khỏi vali. Những trải nghiệm của bạn có thể tạo ra những tác động lớn bằng những hành động nhỏ.

Khi bạn kể về chuyến đi của mình, hãy làm cho người khác nhận ra những điều bạn đã học được. Tất cả chúng ta đều có vai trò nâng cao nhận thức của mọi người và nhân rộng ảnh hưởng là một việc làm cần thiết để phát triển du lịch bền vững.

·         Hãy thông báo về những sự cố hoặc việc bất thường bạn chứng kiến trong suốt chuyến đi.

·         Bạn đã tham gia một phần vào quá trình cải thiện kinh tế, xã hội và môi trường nơi điểm đến.

·         Nếu bạn đã chụp ảnh bằng máy ảnh phim thì hãy chỉ rửa ảnh khi thật sự cần thiết.

·         Kể với mọi người những gì bạn đã nhìn thấy, bằng cách nói chuyện trực tiếp, qua blog hay những công cụ internet khác mà có thể được dùng như nhật ký chuyến đi, bằng cách chia sẻ ảnh, video,…

·         Tham gia tích cực vào những mạng lưới xã hội về du lịch bền vững, như diễn đàn, trang Web, cộng đồng ảo trên mạng.

·         Ủng hộ những sáng kiến cộng đồng tạo việc làm và thu nhập tại nơi bạn sống. Có nhiều sáng kiến chẳng hạn như các dự án bảo tồn, dự án phát triển bền vững, các tổ chức NGO trong lĩnh vực giáo dục nhận thức về môi trường rất xứng đáng nhận được sự ủng hộ của bạn.

·         Cố gắng giữ liên lạc với những người bạn gặp trong chuyến đi, những du khách đồng hành và người dân địa phương nơi bạn tới thăm. Tình bạn xây dựng trong bối cảnh bền vững sẽ làm tăng thêm tính trách nhiệm với xã hội và với môi trường.

·         Luôn để ý đến thái độ và thói quen tiêu dùng của bạn với tư cách là một công dân và là một khách du lịch.

Hoàng Thúy biên dịch (Nguồn: globalsustainabletourism.com)