Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm có được “diện mạo” như ngày nay là nhờ sự đồng lòng rất lớn giữa chính quyền và nhân dân địa phương trong công tác gìn giữ, bảo vệ môi trường cho di sản.

“Ô nhiễm trắng” hay còn gọi là ô nhiễm môi trường do thói quen sử dụng túi ni lông hằng ngày của người dân là một “vấn nạn” nhức nhối, một thách thức lớn không chỉ đối với riêng Việt Nam mà cả thế giới. Việc người dân, du khách vô tư sử dụng, vứt bỏ túi ni lông ở bất cứ nơi đâu, nhất là những nơi công cộng, trên sông, và trên biển đã gây ra hậu quả là rác thải tràn ngập khắp mọi nơi làm mất cảnh quan, ô nhiễm môi trường đất, nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, đến nguồn tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái.

Cù Lao Chàm cũng không là ngoại lệ. Điểm đến này từng là niềm ngạc nhiên, thu hút du khách. Thế rồi, lượng người đến du lịch cứ ùn ùn, rác thải cũng tràn ngập theo, túi ni-lông nổi lềnh bềnh trên biển. Ưu thế cạnh tranh là một hòn đảo sinh thái xanh, sạch biến mất, khách cũng ngại đến Cù Lao Chàm. Chưa kể đến là nguồn rác thải sinh hoạt của người dân đổ bừa bãi ra môi trường xung quanh và xuống biển, rác từ đất liền theo sóng tấp vào bãi biển, kè đá làm mất cảnh quan, ô nhiễm môi trường. Thậm chí, người ta còn tìm thấy túi ni lông tại các rạn san hô, thảm cỏ biển. Thuyền, ghe đi trên biển bị túi ni lông quấn vào cánh quạt hoặc mắc vào lưới đánh cá của người dân.

Cù Lao Chàm kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường. Nguồn: internet

Nhưng từ khi phát động chiến dịch “Cù Lao Chàm nói không với túi ni lông”, chỉ sau 1 tháng, trên các bãi biển ở Cù Lao Chàm đã thu gom sạch loại rác thải khó tiêu hủy này. Việc triển khai thực hiện thành công chiến dịch đã góp phần tạo tiếng vang lớn ở một khu dự trữ sinh quyển thế giới, lôi cuốn sự tò mò của các du khách đến tham quan, học tập, tạo nên một điểm nhấn đẩy mạnh hoạt động du lịch sinh thái ở Cù Lao Chàm.

Để góp phần động viên người dân thực hiện chiến dịch, chính quyền địa phương đã phát túi sinh thái tự hủy, cấp miễn phí gần 3.000 giỏ nhựa để đựng lương thực, thực phẩm. Bên cạnh đó, các tổ kiểm tra cũng được thành lập để thường xuyên nhắc nhở, vận động người dân dùng các loại giấy, túi lưới, đặc biệt xây dựng được bản cam kết với từng hộ gia đình và các phương tiện lữ hành vận chuyển khách ra Cù Lao Chàm

Qua chiến dịch này, ý thức bảo vệ môi trường của người dân thực sự đã được nâng cao. Hơn nữa, môi trường xanh, sạch, đẹp thu hút du khách đến tham quan là một điều kiện thuận lợi để giúp người dân phát triển các dịch vụ du lịch, cải thiện sinh kế, nâng cao chất lượng cuộc sống. Đây là một lợi ích kinh tế bắt nguồn từ việc không sử dụng túi ni lông. Nói về quá trình hưởng ứng chiến dịch, một người dân chia sẻ “Ban đầu hơi bất tiện vì quen dùng bao ni lông, nhất là khi phải đựng thực phẩm ướt nhưng đã là phong trào thì mỗi cá nhân phải ý thức thực hiện. Dùng mãi cũng thành quen và tùy theo từng loại thực phẩm mà mình sử dụng các loại túi khác nhau”.

Người dân và du khách sử dụng giỏ đi chợ. Nguồn: culaochammpa

Không chỉ người dân trên đảo, du khách đến với Cù Lao Chàm cũng lập tức “nhập gia tuỳ tục”. Tại các bến cảng Cù Lao Chàm, mỗi đợt tàu cập bến, người dân và du khách đều được các tình nguyện viên vận động và thay các túi nilon bằng túi sinh thái. Tại các khu nghỉ ngơi, ăn uống trên đảo, sau khi phục vụ cho du khách, các nhân viên đều thu gom rác và phân loại cẩn thận. Toàn bãi biển sạch bong, không tỳ vết của túi ni lon hay rác rưởi.

Giờ đây, khi đến Cù Lao Chàm, du khách mới hiểu vì sao một nơi bốn bề nước bọc, cách đất liền hàng chục cây số lại được mệnh danh là “hòn ngọc xanh”. Túi ni lông vắng bóng trên Cù Lao Chàm đã làm hồi sinh những dải san hô quanh đảo, các loại hải sản cũng vì thế mà sinh sôi, trả lại cho biển màu xanh trong vắt dưới nắng gió miền Trung.