Không phải ngẫu nhiên Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam đã công bố và xác lập  động Thiên Đường đạt  2 kỷ lục : Cầu gỗ dài nhất (Hệ thống hành lang đường dẫn trong hang Động Thiên Đường được làm bằng chất liệu gỗ Táu có chiều dài gần 1.000m, chiều rộng 2,1m.), và Động khô dài có hệ thống thạch nhũ độc đáo nhất.. .mà chính vì Quảng Bình là vùng đất mà Hiệp hội nghiên cứu hang động Hoàng gia Anh đánh giá “ địa phương có hệ thống hang động mang giá trị hàng đầu thế giới” cùng với việc đầu tư cơ sở hạ tầng thuận lợi cho việc phát triển du lịch. 

Vượt  qua chặng đường  dài 2 km dưới tán rừng hàng trăm năm tuổi, những cây cổ thụ thẳng ngọn che khuất ánh nắng, chúng tôi đặt chân tới dãy núi đá vôi sừng sững. Từ đây tiếp tục leo 524 bậc thang được xây thoai thoải  là đến cây cổ thụ hóa thạch bên vách đá, trông xa như hang động nhỏ bên vách núi  đã có niên đại hàng ngàn năm về trước. Điều kỳ lạ,  trên thân cây hóa thạch hiện nay  có  khá nhiều loại cây sống ký sinh vào đó, đáng kể là dương xỉ cổ đại.

Theo lối rẽ phải  khoảng 20 mét, chúng tôi đến cửa động Thiên Đường, vốn là vòm hang thấp lè tè chỉ vừa  đủ cho hai người đi lại . Tiếp đến một  cầu thang gỗ dẫn xuống nền hang cách cửa động khoảng 70 mét đồng thời không gian  bổng mở ra ba hang khô rộng mênh mông, được chia cắt  bởi những khối thạch nhủ mọc lên  chen chút khiến vách núi hai bên như khép  hẹp dần. 

Nếu hang thứ nhất chung quanh toàn những lớp trầm tích và đá tảng nằm ngổn ngang thì hang thứ hai vô số  những cụm thạch nhủ nguyên thủy  tạo thành  một bức tranh khổng lồ,  kỳ vỹ. Còn hang thứ ba, là những khối thạch nhủ tạo hình đặc sắc nằm riêng lẻ như một bảo tàng điêu khắc, có một không hai. 

Động Thiên Đường dài 31 km, chiều rộng dao động từ 30 đến 100 mét, từ nền hang lên tới trần động cao 60 đến 80 mét, được Hiệp hội nghiên cứu hang động Hoàng gia Anh khám phá từ năm 2005 với sự giúp sức, dẫn đường của ông Hồ Khanh, một người xuất thân là dân đi tìm trầm hiện sinh sống tại Xuân Sơn – Bố Trạch – Quảng Bình rất đam mê khám phá, thám hiểm.  Vì quần thể thạch nhủ kỳ ảo đẹp đến mê hoặc giữa  không gian khoáng đạt, chẳng khác chốn bồng lai tiên cảnh nên ngay từ đầu các nhà thám hiểm đặt tên là Thiên Đường.

Trần Thế Dũng