Dãy Trường Sơn bắt đầu từ thượng nguồn sông Cả (trên đất Lào, giáp Nghệ An) chạy về Nam theo hướng Tây Bắc- Đông Nam, đến đây thì rẽ một nhánh vươn nhoài ra biển, hình thành rặng Hoành Sơn trên đất liền và một số vũng, vịnh, mũi đất, đảo nhỏ ở vùng biển gần bờ như mũi Rồng, vịnh Hòn La, vũng Chùa, hòn Gió (đảo Chim), hòn Yến…

Vũng Chùa - Đảo Yến (hòn Nồm) nằm trong vịnh Hòn La (vịnh La Sơn). Nhà nho uyên thâm Cao Xuân Dục trong sách Đại Nam dư địa chí ước biên đã dành những lời tốt đẹp để ca ngợi khung cảnh thiên nhiên nơi này, thể hiện một tầm nhìn vô cùng sâu sắc về địa cuộc: Vịnh La Sơn được bao bọc bởi những ngọn núi như những bức tường thành, phía đất liền là dãy Hoành Sơn “thế như rồng cuốn hổ ngồi trùng trùng điệp điệp lan ra tận biển” với Mũi Rồng che chắn phía Tây Bắc, ở phía Đông có nhiều đảo nhỏ...

Từ núi Thọ (Thọ Sơn) trong đất liền nhìn ra, phía Đông Nam là Hòn La, hòn Gió, phía Đông bắc là đảo Yến (hòn Nồm), hình thành thế chân vạc định vị cả vùng biển vũng Chùa. Đảo Yến cách núi Thọ chừng hơn 1 hải lý, diện tích khoảng 10 héc ta. Đứng trên đảo, nhìn vào đất liền là những bãi cát vàng, bãi đá hoang sơ nhiều hình dạng, nhấp nhô chạy dài đến chân núi. Khung cảnh trên đảo còn khá hoang sơ và là nơi có rất nhiều chim yến sinh sống. Sườn đảo Yến phía biển Đông có nhiều bãi đá hùng vĩ, hình thành do sóng, gió và nước biển xâm thực hàng vạn năm. 
Vùng biển Hòn La cũng nổi tiếng trong lịch sử vì những hải vật phong phú, độc đáo, được dùng để cung tiến triều đình. Sách Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán triều Nguyễn, cho biết, đặc sản nơi đây ngoài yến sào, sò huyết, tôm hùm còn có loài bào ngư (cửu khổng quyết minh) chế biến thành thức ăn rất quý, lợi nhiều cho sức khỏe.

Quần thể danh thắng Hòn La, vũng Chùa, đảo Yến còn gắn liền với rất nhiều truyền thuyết dân gian, như chuyện Long vương từng nổi sóng lớn nhấn chìm chiến thuyền của quân Chiêm khi đến quấy phá các làng của ngư dân thời Đại Việt, chuyện Long vương đến mùa lũ lụt sai quân lên tận nguồn lấy cây chò trắng về xây thủy cung. Cũng vì sự tích này mà người dân trong vùng không bao giờ chặt cây chò trắng trên núi vì không muốn chạm đến sản vật của thần linh. Năm 2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 79/2008/QĐ-TTg, ngày 10/6/2008, thành lập Khu kinh tế Hòn La, theo đó Khu kinh tế bao gồm 6 xã ven biển của huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình là Quảng Đông, Quảng Phú, Quảng Tùng, Cảnh Dương, Quảng Hưng và Quảng Xuân; khu hạt nhân của Khu kinh tế Hòn La là 2 xã Quảng Đông, Quảng Phú; có diện tích tự nhiên khoảng 10.000ha, trong đó phần đất liền khoảng 8.900ha, phần đảo khoảng 1.100ha; được giới hạn như sau: phía Bắc giáp tỉnh Hà Tĩnh; phía Nam giáp xã Quảng Thọ, huyện Quảng Trạch; phía Tây giáp các xã: Quảng Kim, Quảng Tiến và Quảng Châu, huyện Quảng Trạch; phía Đông giáp biển Đông. Cũng theo Quyết định này, một trong những mục tiêu chính của Khu kinh tế Hòn La là: Xây dựng và phát triển Khu kinh tế Hòn La thành khu kinh tế tổng hợp với các ngành chủ chốt là công nghiệp phụ trợ, sản xuất điện năng, đóng tàu biển, tàu đánh cá, công nghiệp xi măng, sản xuất thuỷ tinh cùng với các ngành công nghiệp bổ trợ khác; dịch vụ cảng biển Hòn La, phát triển du lịch Vũng Chùa - Đảo Yến, khu đô thị và một số ngành kinh tế khác.

Nhờ ưu thế bãi biển đẹp, cảnh quan hùng vĩ của các núi đá, đặc sản biển phong phú… trong những năm qua, Khu du lịch Vũng Chùa - Đảo Yến từng bước được đầu tư để trở thành một điểm đến hấp dẫn của tỉnh Quảng Bình.

Hiện nay, khi nơi đây đã trở thành chốn yên nghỉ ngàn thu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, một danh nhân của Việt Nam và thế giới, một người hiền hiếm có trong lịch sử, khu vực Vũng Chùa – Đảo Yến đã bắt đầu bước sang trang mới.

Người dân Việt Nam và những ai ngưỡng mộ vị Đại tướng thiên tài của nhân dân Việt Nam trên khắp thế giới hy vọng và tin tưởng nới đây sẽ nhanh chóng trở thành một địa điểm thăm viếng thiêng liêng xứng đáng với tên tuổi của một bậc hiền nhân; đồng thời cũng là một khu du lịch thấm đẫm màu sắc văn hóa, nơi con người có thể thăm thú, thưởng ngoạn vẻ đẹp kỳ thú của thiên nhiên, hòa mình vào thiên nhiên diễm lệ, quyến rũ và thân thiện.

Lê Hồng Khánh